මතුපිටින් දකින දෑ සියල්ලෝ දකිති. ගුරු අන් අය නොදකින දෑ සොයා යති. යුග බැමි පුපුරවා, සීමා මායිම් බිද දමා ගැඹුරු මනසින් දුටු හෙල යුගය සොයා යෑම සංචාරයක් පමණක්ම නොව, කාලාත්රයේ කල සංචරණයකි. සංචාරය යනු අලුත් දෙයක් නොවේ. එහෙත් ගුරු සමග යන ගමන නැවුම් වු මගක් බව ඔබට හැගෙනු ඇත. මෙම ලිපිය 2000 ජනවාරි 07 වන සිකුරාදා ලේක්හවුස් ආයතනයේ ජනතා පුවත්පතට මවිසින් ලියනලද ලිපියකි. මහා වනයක් තුල ඔබ හුදකලා... රාමායණයට අනුව රාම-රාවණ යුද්ධයෙන් රාවණ රජු පරාජයට පත් කරමින්ම රාම කුමරු ජයග්රහණය කළේය. ඉන්පසුව ාම කුමරු විසින් තමන්ට උදව් උපකාර... සුභ ගිරි පබ්බතය හෙළ ඉතිහාසයේ මහා සන්ධිස්ථානයකි. ඉන්දීය ආක්රමණයන් ගෙන් හා උතුරු දෙසින් එන ආක්රමණික හමුදාවන්ගෙන් ආරක්ෂා වීම උදෙසා ගොඩනඟූ... ලංකාවෙ ඇති සුන්දර දිය ඇලි අතරින් සෙන්ට් ක්ලෙයාර්ස් දිය ඇල්ල ද ඉතා රමණීය දිය ඇල්ලකි. කොත්මලේ ඔය මගින් පෝෂණය වන... හෙළ යුගයේදී ලංකාව වටා සුර්ය දේවොල් පහක් පැවැති අතර පසුකාලීනව ඒවා ඊශ්වර කොවිල් බවට පත්විය. පංච ඊශ්වරන් යනුවෙන් හඳුන්වනු ලැබුවේ... හෙළ ඉතිහාසයේ හෙළබිමේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් තැන තැන පිහිට වූ අරිට්ඨ පබ්බත කිහිපයක් පිළිබඳවම අප පසුගිය ලිපි පෙළින් කතා කළෙමු. දූම... ලංකා පොළොව සුවිශේෂී නිර්මාණයකි. මා බොහෝ අවස්ථාවල ප්රකාශ කර ඇති පරිදි ලංකාව වූ කලී ලෝකය කුඩා කර හැදූ මොඩලයක් යැයි... වැල්ලවාය මොනරාගල මාර්ගයේ වැල්ලවාය සිට කිලෝමීටර් දාසයක් මොනරාගල දෙසට ගමන් කළ විට යුදගනාව ග්රාමය හමුවේ. පළාතේ ඇති විශාලතම පැරණි දාගැබ... දෙවියන් බිහිවන්නේ ක්රියාවෙනි. අප රට තුළ දතම ක්රියාකලාපය හේතුවෙන් දේවත්වයෙන් වැඳුම් පිදුම් ලබනා බොහොමයක් දෙනා වෙති. ඒ අතරතුර රජවරුන් ප්රාදේශීය... අභයගිරිය කියන්නේ හෙළ ඉතිහාසයේ සන්ධිස්ථානයක් කියන එක ටිකෙන් ටික මතුවන කතාවක්... අද මම යන්න හදන්නේ අභයගිරි විහාර භූමියට ම සම්බන්ධ... මහලොකු මෑණියන්ගේ පුරවරය තමයි මහියංගනය. වැදි ජනයාගේ නිරන්තර ගෞරවාදරයට ලක් වන මහා ලොකු කිරි අම්මා යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ ද ඇයයි. සමන්... බණ්ඩාරවෙල සිට ඇල්ල නගරය පසුකොට කිලෝමීටර් කිහිපයක් ඉදිරියට ගමන් කරන විට සුප්රසිද්ධ රාවණ ඇල්ල නමින් ප්රකට දිය ඇල්ල දැකගත හැකිවේ.... බණ්ඩාරවෙල සිට ඇල්ල නගරය පසුකර කිලෝමීටරයක් පමණ ඇල්ල වැල්ලවාය දෙසට ගමන් කරන විට දකුණු පසට දැඩි නැග්මක් සහිත පටු මාර්ගයක්... අනුරාධපුර වන්දනාවේ යන සෑම කෙනෙක්ම පාහේ දැක වැඳ පුදා ගැනීම උදෙසා සැදැහැ සිතින් යන ස්ථානයක් ලෙස සමාධි බුදු පිළිම වහන්සේ... කදුරුවෙල නගරයේ සිට පොලොන්නරුවේ මහියංගණ මාර්ගයේ කිලෝමීටර් හතරක් පමණ ගමන් කිරීමෙන් ඓතිහාසික දිඹුලාගල ආරණ්ය සේනාසනය වෙත ගමන් කළ හැකි වේ.... බදුල්ල-බණ්ඩාරවෙල මාර්ගයේ අතර මැදට වන්නට පිහිටා ඇති දෝව රජමහා විහාරය හෙළ යුගය හා සබැඳි විහාරස්ථානයකි. වසර ගණනාවකට පෙර බදුලු සංචාරයකින්... ලිඛිත ඉතිහාසයක් සහිත ලෝකයේ පැරණිම වෘක්ෂය ලෙසින් සැලකෙන්නේ බෞද්ධයාගෙ මුදුන් මල්කඩක් වු ජය ශ්රී මහා බෝධිය යි. අපි බෝ ගස... ඇල්ල පසුකර දෙමෝදර දක්වා ඇති යන දුම්රිය මාර්ගයේ හමුවන Nine arches නැතහොත් අහස් නවයේ පාලම ලංකාවේ පමණක් නොව විදේශීය සංචාරකයන්... අනුරාධපුරයට පසු වැඩිම රජවරු පිරිසකගේ දායකත්වය තුළ ගොඩනැගුණු රාජධානිය වන්නේ පොළොන්නරුවයි. ක්රිස්තු වර්ෂ 1070 දී පමණක් ප්රථමයෙන්ම චෝල ආක්රමණයකින් විසින්... හෙළ ඉතිහාසය ගැන කතා කරන හැම කෙනෙක්ගෙම කටයුතු වෙන ප්රධාන මාතෘකාවක් තමයි නාලන්දා ගෙඩිගේ කියන්නේ.... නාලන්දා ගෙඩිගෙය ලංකාවේ මැද යැයි...Travel with guru
15 05 2021